Tehlikeler Konusunda Uyarılmasına Rağmen İş yapılmakta ısrar edilmişse bilinçli taksir oluşur
1- Hükme esas alınan bilirkişi raporlarında da belirtildiği üzere olayın asıl nedeni, su şebekesi hattının tüm riskler dikkate alınmadan açılış törenine yetiştirmek için alelacele denenmesidir. Boruların kaynak ve montaj işlemleri tamamlanır tamamlanmaz ara verilmeden aynı gün mesai bitiminde denemesi yapılarak ölüme sebebiyet verilmiştir. Barajdan içme suyu dağıtacak tünelden geçen içme suyunu taşıyan 1500 mm çapındaki çelik borunun bir bölümünün kaynakla birleştirilirken bir bölümü de contalarla birbirine eklenmiştir. İçme suyu borusunun sabitlemesi, betonlaması ve mesnetlenmesi tam olarak yapılmadan denenmiş ve sisteme su verilince basınçlı su contalı bölümü ayırarak boruyu patlatmıştır. Vana çapının büyük olmasından dolayı boru içine giren fazla miktardaki basınçlı su, boru içindeki havanın vantuzlarla tahliye edilememesi sonucu boru içinde sıkışan havanın sürgülü vana kapağına koç darbesi yaparak ve boru ekseni etrafında dinamik basınç oluşturarak borunun genleşme contasını kopararak iki boruyu birbirinden ayırmıştır. Olay, Branşman tüneli içerisindeki beton mesnetlerin eksik olması sonucu branşman tünelindeki cebri su borusunun patlaması sonucu ana tünele su dolmasıyla meydana gelmiştir. Kelebek vana (ana vana) ile konik vana arası ana tünel olup konik vanadan önce branşman tüneli Y şeklinde ana tünelden ayrılmaktadır. Kaza, branşman tüneli içindeki içme suyu borusu genleşme contasının yerinden çıkmasıyla basınçlı suyun meyilden dolayı geri gelerek ana tüneli doldurması sonucu meydana gelmiştir. Tüm tehlike riskleri ortadan kaldırılmadan, betonlama ve mesnetlemeler yapılmadan, şebekenin tazyik testi yaptırılmadan, beton destekleri veya çelik konstrıiksiyon mesnetleri bulunmayan üçgen ayaklı sehpalara yerleştirilmiş havada duran çelik cebri borunun açılış törenine yetiştirilmesi için alelacele geceleyin denemesini yaptıran ve tehlike riskleri dikkate alınmadan sisteme su verdiren sanık …’ın meydana gelen olayda asli kusurlu hareket edip, tanık beyanlarından da anlaşılacağı üzere betonlama işlemi yapılmaması, eksikliklerin tamamlanmaması nedeniyle sanık … ile ölen tarafından su verilmesinin sakıncalı olacağı kendisine söylenmesine rağmen “ benim açılışım var, su verilsin, bir şey olmaz” diyerek durumun vehametini ısrarla dikkate almayan sanık …’ın bilinçli taksirle hareket ettiği gözetilmeksizin, sanık hakkında alt sınırdan ceza tayin edilmesi ve TCK’nın 22/3. maddesi hükümlerinin uygulanmaması suretiyle, eksik ceza tayin edilmesi,[1]
Akıl Sağlığı Yerinde Olmayan İşçiye Sağlık Raporu Aldırılmadan çalıştırılması
Taksirle öldürme suçundan sanıklardan … ve … beraatlerine, sanıklardan … ve …’ın mahkumiyetlerine ilişkin hükümler sanık … müdafii ve mahalli Cumhuriyet savcısı tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü:
A-)Sanık … ve …’ın mahkumiyetlerine ilişkin hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, sanık müdafiinin ve mahalli Cumhuriyet savcısının sair temyiz itirazlarının reddine,ancak;
1-Sanık …’ün yönetim kurulu başkanı olduğu … Madencilik Anonim Şirketi’nin işlettiği maden ocağında, sanık …’nın maden mühendisi daimi nezaretçi, sanık …’nin işyeri hekimi, sanık …’in ise vardiya şefi olarak görev yaptığı, sınır düzeyde mental reterdasyon rahatsızlığı bulunan ve … kurulu raporuna göre sorumluluk gereken işlerde çalıştırılamayağı belirtilen ölen …’nın adı geçen maden ocağında işçi olarak çalıştığı, olay günü vinç operatörünün işe gelmemesi dolayısıyla vinç operatörlük ehliyeti bulunmayan sanık … ‘in uyarı levhaları ve kapasite etiketi takılı olmayan, sesli ve görüntülü ikaz takılı olmayan, sınır kesici şalteri bulunmayan, bakım ve onarım defteri tutulmayan vinci kullanarak, …’nın kömür ile doldurduğu vagonları vinç aracılığı yukarıya çektiği, vagonun boşalmasından sonra ise ocağın içerisine doğru saldığı sırada boş vagona bağlı bulunan çelik halatın kopması neticesinde boşalan vagonun … ‘ya çarparak ölümüne neden olduğu olayda, kusur durumunun tespiti amacı ile 30.12.2014 tarihli bilirkişi raporunda ve 18.09.2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda sanık …’ün gerekli denetim ve koordinasyonun sağlamaması, … güvenliği önlemlerinin almaması sebebi ile asli kusurlu, sanık …’nin … durumu elverişli olmayan ölenin bu tür işlerde bedenen çalışması mümkün olmadığı halde kendisine işe elverişli olduğuna dair rapor düzenlemesi sebebiyle tali kusurlu olduğu tespit edilmiş olup; … Yeri Tehlike Sınıfları Tebliğine göre icra edilen … kolunun çok tehlikeli işler kapsamında yer aldığı; 6331 sayılı Kanun’un 15. maddesine göre, çok tehlikeli sınıfta yer olan işlerde çalışacakların yapacakları işe uygun olduklarını belirten … raporu almadan işe başlatılamayacakları, 17. maddesine göre ise, mesleki eğitim alma zorunluluğu olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenlerin çalıştırılamayacağı düzenlemelerine yer verildiği; dosya içeriğine göre çok tehlikeli işte çalışabileceğine dair … raporu alınmadığı anlaşılmakla, işyeri yetkilisi ve işyeri hekimi olan sanıklar hakkında koşulları oluşması sebebiyle TCK’nın 22/3. maddesi gereğince bilinçli taksir hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi;
B-)Sanık … ve …’ın beraatlerine ilişkin hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, mahalli Cumhuriyet savcısının sair temyiz itirazlarının reddine,ancak;
1-Yukarıda izah edilen oluş çerçevesinde soruşturma ve kovuşturma aşamasında alınan ve aralarında çelişki bulunmayan bilirkişi raporları ile sanık …’in operatörlük belgesi olmadığı halde vinci kullanması nedeniyle asli kusurlu, sanık …’nın ise sanık …’nın ise olayın meydana geldiği ocakta gerekli denetimleri zamanında yapmaması nedeniyle tali kusurlu olduğunun kabulü ile mahkumiyetlerine karar verilmesi gerekirken isabetsiz gerekçeler ile beraatlerine karar verilmesi,
2-Sanıklar hakkında … Yeri Tehlike Sınıfları Tebliğine göre icra edilen … kolunun çok tehlikeli işler kapsamında yer aldığı; 6331 sayılı Kanunun 15. maddesine göre, çok tehlikeli sınıfta yer olan işlerde çalışacakların yapacakları işe uygun olduklarını belirten … raporu almadan işe başlatılamayacakları, 17. maddesine göre ise, mesleki eğitim alma zorunluluğu olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenlerin çalıştırılamayacağı düzenlemelerine yer verildiği; dosya içeriğine göre çok tehlikeli işte çalışabileceğine dair … raporu alınmadığı anlaşılmakla, daimi nezaretçi ve vardiya şefi olan sanıklar hakkında koşulları oluşması sebebiyle TCK’nın 22/3. maddesi gereğince bilinçli taksir hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi;
Kanuna aykırı olup, mahalli Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, 5320 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 sayılı CMUK’un 321. maddesi gereğince sanıklar hakkındaki beraat hükümlerinin isteme aykırı olarak BOZULMASINA, 21.04.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.[2]
[1] 12. Ceza Dairesi 2016/130 E., 2017/7712 K.
[2] 12. Ceza Dairesi 2019/7370 E., 2021/3821 K.